Op 1 september 1943 werd Renaat Rits, stafverbindingsleider bij het Nationaalsozialistisches Kraftfahrkorps (NSKK), onderscheiden met het “Kriegsverdienstkreuz 2e klasse mit Schwertern” — een Duitse oorlogsdecoratie voor verdienstelijke inzet aan het front. Hij was daarmee de eerste Vlaamse NSKK-vrijwilliger die deze onderscheiding ontving.
Van jonge frontsoldaat tot oorlogsvrijwilliger
Renaat Rits werd geboren op 25 juni 1899 in Ekeren. Opmerkelijk genoeg trok hij reeds op 15-jarige leeftijd als oorlogsvrijwilliger naar het front tijdens de Eerste Wereldoorlog. Hij diende 35 maanden bij het 9e Linieregiment, tot hij in september 1918 gewond raakte tijdens een patrouille. Na dertien maanden in verschillende militaire hospitalen werd hij ontslagen met een gedeeltelijke invaliditeit van 25 procent.
Engagement in de Vlaams-nationale beweging
Na zijn terugkeer bleef Rits actief binnen de Vlaams-nationale beweging. Hij werd bestuurder van de Vlaamse Oudstrijdersbond (V.O.S.) in Duffel en behoorde tot de generatie oud-frontsoldaten die hun oorlogservaring koppelden aan een groeiend Vlaams-nationalistisch bewustzijn.
Toen in de jaren dertig het Vlaams Nationaal Verbond (VNV) werd opgericht, trad Rits onmiddellijk toe als één van de eerste leden uit zijn gemeente. Hij werd Afdelingsleider, maar legde die functie in 1938 neer om zich volledig te wijden aan de Werfbrigade, een paramilitaire organisatie die deel uitmaakte van de bredere Vlaams-nationalistische beweging.
Oorlogsjaren en arrestatie
Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, op 10 mei 1940, werd Rits zoals vele andere VNV-leden aangehouden door de Belgische autoriteiten. Hij bleef echter optimistisch, en volgens tijdgenoten zou hij “met de glimlach” zijn gevangenschap zijn aangegaan. Na de val van Antwerpen werd hij opnieuw vrijgelaten.
In de daaropvolgende maanden hervatte hij zijn politieke en organisatorische activiteiten. In juli 1940 nam Rits, samen met onder meer Reimond Tollenaere en Joris Vansteenkiste, deel aan de stichtingsvergadering van de Zwarte Brigade — de militante vleugel van de Dietsche Militie binnen het VNV. Hij werd benoemd tot lid van de staf (met stamnummer 13) en fungeerde als arrondissementscommandant voor Mechelen.
Naar het Oostfront
Op 1 februari 1942 trad Rits in dienst van het NSKK, een Duitse paramilitaire vervoersorganisatie die ook Vlaamse vrijwilligers rekruteerde. Hij verbleef meerdere maanden in Rusland en maakte de winter van 1942–1943 aan het Oostfront mee — een periode die berucht werd om haar extreme omstandigheden.
Bij de latere reorganisatie van de Dietsche Militie werd hij opgenomen in de Stafraad van de beweging.
Erkenning en symboliek
De toekenning van het Kriegsverdienstkreuz in 1943 werd binnen Vlaams-nationalistische kringen voorgesteld als een erkenning voor moed en trouw aan de zaak van Vlaanderen binnen het Duitse kamp. Voor Rits betekende het de bekroning van een lange loopbaan die begon als jonge frontsoldaat in 1914 en eindigde als Vlaams activist en vrijwilliger aan het Oostfront.