📜 De oprichting van de SS-Freiwilligen-Grenadier-Division “Langemarck”
📆 Historiek van de oprichting
Op 12 september 1944 gaf Heinrich Himmler het formele bevel om de bestaande 6. SS-Freiwilligen-Sturmbrigade “Langemarck” om te vormen tot een volwaardige divisie. Deze kreeg de naam SS-Freiwilligen-Grenadier-Division “Langemarck”, later officieel erkend als de 27. SS-Freiwilligen-Grenadier-Division. De oprichting kwam er naar aanleiding van de stijgende instroom van Vlaamse vrijwilligers die zich meldden voor dienst in de Waffen-SS.
Op 18 september werd de oprichtingslocatie vastgelegd in de Lüneburger Heide (Noord-Duitsland). Dit gebied werd gekozen omwille van het grote aantal Vlaamse vluchtelingen, zijn geschiktheid voor militaire opleiding én als buffer tegen vijandelijke luchtlandingen. Bewapening en inzetbaarheid volgden echter pas maanden later.
De divisie werd uiteindelijk opgericht op 19 oktober 1944. Ze werd samengesteld uit:
- Restanten van de Sturmbrigade “Langemarck”
- Gevechtsgroep Rehmann-Hammerstein
- Ersatz-Bataljon Ellwangen
- Ca. 700 leden van de Vlaamsche Wacht
- Transfers uit andere Waffen-SS-eenheden
- Ex-leden van Kriegsmarine, Luftwaffe, NSKK en Organisation Todt
- Politieke vluchtelingen, jonge arbeiders, Germaanse SS-Vlaanderen
- Duitse specialisten als kaderaanvulling
De divisie telde op papier maximaal 7.000 manschappen, maar bereikte dit aantal nooit. Het Vlaamsch Nationaal Verbond (VNV) weigerde samenwerking en distantieerde zich openlijk.
De divisie stond onder bevel van SS-Standartenführer Thomas Müller. Het tactisch embleem werd een windmolen (verwijzing naar zijn naam “Müller”), en soldaten droegen het Zonnerad in plaats van het klassieke SS-teken.
De naam “Langemarck” verwees symbolisch naar het West-Vlaamse dorp Langemark, dat in WOI door de Duitse propaganda tot heldensymbool werd verheven.
📌 Leiding en structuur
SS-Standartenführer Thomas Müller volgde Konrad Schellong op, die als te jong werd geacht voor divisiebevel. Schellong leidde nadien een afzonderlijke eenheid: Kampfgruppe Schellong.
⚔️ Inzet aan het Oostfront
Op 1 januari 1945 werd de divisie als operationeel beschouwd. Ze werd ondergebracht bij het III. SS-Germanisches Panzerkorps, onder bevel van Felix Steiner, en gestationeerd rond Szczecin aan de Oder.
Op 16 februari 1945 nam de divisie deel aan Operatie Sonnenwende bij Arnswalde. Na initiële successen moest de aanval worden afgebroken wegens dreigende omsingeling. Terugtocht volgde richting Stargard en Stettin.
Vanaf maart kwam de divisie zwaar onder druk te staan. Op 4 maart werd Altdamm verdedigd, als laatste Duitse bruggenhoofd ten oosten van de Oder. De strijd duurde twee weken, met zware verliezen.
Op 19 maart 1945 moest men de Oder oversteken. De divisie werd gereduceerd tot een enkele Kampfgruppe. Bij de Duitse capitulatie op 8 mei 1945 bevond de eenheid zich in Mecklenburg-Schwerin.
🧾 Overzicht van de eenheden
- SS-Freiwilligen-Grenadier Regiment 66
- SS-Freiwilligen-Grenadier Regiment 67
- SS-Freiwilligen-Grenadier Regiment 68
- SS-Artillerie Regiment 27
- SS-Feldersatz-Bataillon 27
- SS-Nachrichten Abteilung 27
- SS-Pionier-Bataillon 27
- SS-Panzerjäger Abteilung 27
- SS-Sanitäts-Abteilung 27
- SS-Versorgungs-Regiment 27
- Verwaltungs-Kompanie
- Propaganda-Kompanie
